Endüstri 4.0 tartışmaları yerini, adını artık daha sık duyacağımız yeni bir kavrama bıraktı: Toplum 5.0. Toplum 5.0’da odakta daha çok insan merkezli toplum yer almakta. İnsanın yaşam kalitesi ve gelecekteki gelişmelerin toplumun yararına nasıl hizmet etmesi gerektiği üzerine gelişen bir kavram diyebiliriz. Endüstri 4.0’ın getirdiği teknolojik yenilik, fayda ve konforu insanlık yararına kullanma perspektifine dayanan Toplum 5.0 için bir nevi toplum için sanat anlayışına benzer toplum için teknoloji de denebilir.
İnsanlık Tarihinin Gelişimi
İnsanlığın tarih boyunda gelişimi farklı aşamalardan geçtiği gözlemlenmektedir. Toplum yapısı olarak avcı toplumu ile başlayan gelişim sürecini sırasıyla tarım toplumu, sanayi toplumu ve bilgi toplumu takip etmiştir.
Toplum 1.0: Avcı toplumu
Toplum 2.0: Yarımsal faaliyetler yapan tarım toplumu
Toplum 3.0: Sanayi devrimi ile seri üretime başlayan sanayi toplumu
Toplum 4.0: Bilgisayarın icadı ve bilgi paylaşımın başlamasıyla oluşan bilgi toplumunu temsil etmektedir.
Özellikle yirminci yüzyılın sonlarına doğru bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan baş döndürücü değişikliklerin ve gelişmelerin etkisi ile;
- Yapay Zekâ (AI),
- Robotik,
- Nesnelerin Interneti (IoT),
- Otonom Araçlar,
- 3D Yazıcılar,
- Nanoteknoloji,
- Biyoteknoloji,
- Arttırılmış Gerçeklik,
- Enerji Depolama,
- Kuantum Bilgi İşlem gibi yeni kavramlar ortaya çıkmıştır.
Bu gelişmekte olan teknolojik gelişmeler toplumsal yapıyı da etkilemiş olup “Toplum 5.0” olarak adlandırılan yeni bir toplum yapısı meydana getirmiştir.
“Toplum 5.0” veya diğer adıyla “Süper Akıllı Toplum” (Super Smart Society) Toplum 4.0 üzerine kurulmuş, refah içinde yaşayan ve insan merkezli bir yaklaşımı hedefleyen bir bilgi toplumu türü olarak tanımlanmaktadır. Toplumun merkezinde insan ve insanın yaşam kalitesini koyan Toplum 5.0 ilk kez 2017 yılında CeBIT fuarında kamuoyu ile paylaşılmıştır.
Toplum 5.0 Neyi Hedefliyor?
Toplum 5.0’ın temel hedeflerini 5 maddede özetleyebiliriz.
- Yaşlanan dünya nüfusuna karşı çözümler geliştirilmesi,
- Sanal dünya ile gerçek dünyanın beraber işler hale getirilmesi,
- Nesnelerin internetinden toplumun çıkarları gözetilerek faydalanılması,
- Çevre kirliliği ve doğal afetler için çözüm yolları üretilmesi
- Küresel sorunları çözmek ve sürdürülebilir toplumlar yaratmak
Toplum 5.0 felsefesi ile teknolojideki yetkinliklerin arttırılarak akıllı fabrikaların kurulması, nesnelerin interneti (IoT) ile makinalar arası iletişim, endüstriyel robotlar, robotik lojistik çözümler gibi ileri teknolojik çözümlerle tüm endüstriyel ve sosyal faaliyetlerde Toplum 5.0’ı entegre ederek toplumsal ve finansal gelişime katkı sağlanması amaçlanmaktadır.
Ülkemizin dijital dönüşüm süreci halen devam etmektedir. Yüksek teknoloji üreten ülkeler arasına Türkiye’nin de girmesi önemlidir. Güçlü Ar-Ge yatırımları, dijital teknolojilerin yurt içinde üretilmesi ve nitelikli insan kaynağına olan yatırımlar bu sürece ciddi katkı sağlayacaktır. Ülkemizin Toplum 5.0 hedeflerinin gerçekleştirilebilmesi için gerekli aksiyonlar alınmalı, eylem planlarını oluşturulmalı ve sürecin tüm katılımcıların desteği ile yürütülmesi sağlanmalıdır.
