loader image
Aktüatör ve Aktüatörlü Vana Nedir ve Nasıl Çalışır?
  • 15 Oct 2022

Endüstriyel alanda sıkça kullanımı ile karşılaşılan ve özellikle otomasyon sistemlerinde kullanılan aktüatör ve aktüatörlü vana nedir? Bu sistemlerin çalışma prensipleri nasıldır? Sms-Tork olarak ürün portföyümüzde bulundurduğumuz aktüatörler hakkında sizleri bilgilendirmek için bu yazımızda detaylara ineceğiz.

Aktüatör Nedir?

Otomasyon sistemlerinde çokça karşılaşılan aktüatörler ve bu çalışma prensibine sahip olan aktüatörlü vanalar üretim hatlarında çokça tercih edilen kontrol ekipmanlarındandır. Aktüatörlerin kullanımına akışkan kontrol sistemlerinde sıkça rastlanır. Enerji kaynaklarını mekanik enerjiye dönüştürmek için kullanılan aktüatörler, enerji kaynaklarının farklılıklarına göre ayrılırlar. Böylelikle aktüatörler; elektrikli, hidrolik ve pnömatik olarak üç farklı çeşide sahiptir. Bunun yanı sıra aktüatörler hareketlerine göre de ikiye ayrılır. Lineer ve döner olmak üzere iki farklı hareket tipine sahip olan aktüatörlerde enerjinin lineer hareket ettiği aktüatör çeşidine lineer, dairesel hareket ettiği versiyon ise döner (rotary) olarak isimlendirilir.

Aktüatörlü Vana Nedir?

Aktüatörlü vanalar özellikle endüstriyel alanda sıkça kullanılır. Vananın üzerine monte edilen aktüatör ile vanayı açıp kapayarak akışkanı kontrol eden tesisat elemanlarıdır. Kullanılacak prosese göre vana çeşitleri kelebek veya küresel gibi çeşitlendirilebilir. Akuple edilen vananın özelliğine ve akış kontrolü ile ilgili müşteri isteğine bağlı olarak aktüatör seçilir.

Aktüatör Çeşitleri

Bahsettiğimiz gibi aktüatörlerin kullandığı enerji kaynaklarına göre farklı çeşitleri bulunmaktadır. Bunlardan ilki elektrikli aktüatörlerdir. Elektrikli aktüatörler, elektrik motoru ile sağlanan tahrik kuvvetinin rotasyonel harekete dönüştürülmesini sağlayan güç aktarma elemanlarıdır. Elektrik motoru ile elde edilen tahrik kuvveti dişlilerin gövde içerisinde rotasyonel hareketini sağlar. Dişli sistemi tüm dönüş boyunca sabit tork elde edilmesini sağlar. İkinci tip ise hidroliktir. Hidrolik aktüatörlerin enerji kaynağı ise sıvılardır. Temel prensibin çıkış noktası sıvıların sıkıştırılamamasıdır. Bu sayede sıvıdan gelen güç sayesinde çalışan piston sıvının basıncını kullanarak hareket eder. Son olarak pnömatik aktüatörler basınçlı hava kullanarak çalışırlar. Pnömatik Aktüatör basınçlı hava ile döner valfleri açma kapamaya yarayan otomatik kontrol cihazıdır. Hidrolik aktüatörlerde gözlemlediğimiz çalışma prensibine pnömatik aktüatörlerde de karşılaşırız. Yalnızca bu sefer sıvı basıncı yerine havanın basıncını kullanan aktüatör, bu basınç sayesinde pistonunu hareket ettirir. Pnömatik aktüatörler tek etkili ve çift etkili olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca kullanılan mekanizmaya göre scotch yoke pnömatik aktüatör ve rotary pnömatik aktüatör olarak ikiye ayrılır.

Bu aktüatörlerin hepsine Sms-Tork güvencesi ile satın almak için smstork.com sitesini ziyaret edebilirsiniz.